Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia
Technika: fresk, sgraffito
Wymiary –
Obiekt: Kamienica, osłonięta z dwóch stron przez potężne gmachy ratusza i Dworu Artusa, nie uległa całkowitemu zniszczeniu w 1945 r. Oryginalna fasada oraz elewacja od strony ul. Kramarskiej zostały w 1954 r. ozdobione sgraffitową dekoracją. Na fasadzie umieszczono nietypową, asymetryczną kompozycję. Pionowy pas dekoracji przebiega po lewej stronie. W przyziemiu składa się z geometrycznych, plecionkowych form przerwanych medalionem z profilowym portretem autorki. Powyżej widzimy dwie rozety wpisane w kwadrat przedzielone głową barana. Drugie piętro zdobi rozeta oraz stylizowana arkada, w której Wnukowa umieściła fresk z wizerunkiem putta na kuli trzymającego delfina. Autorka inspirowała się słynną rzeźbą Verrocchcia przechowywaną w Palazzo Vecchio. Przy ostatniej renowacji fresk przemalowano. Elewacje od strony ul. Kramarskiej w górnej i środkowej części wypełnia geometryczny ornament złożony z sześcianów imitujących bonia. W przyziemiu fresk z wizerunkiem damy przed lustrem czeszącej włosy, prawdopodobnie nawiązanie do znanej z literatury postaci Panienki z okienka, wykreowanej przez Deotymę (Jadwigę Łuszczewską). Postać kobiety została ujęta w sgraffitową oprawę imitującą okno.
Miejsce: Dekoracja malarska powstała w ramach włączenia się artystów, reprezentowanych głównie przez nauczycieli i uczniów gdańskiej PWSSP, w dzieło odbudowy zniszczonego w 1945 r. Głównego Miasta. Ul. Długa i Długi Targ zrekonstruowane zostały w pierwszej fazie odbudowy. Najcenniejsze kamienice starano się rekonstruować wiernie, pozostałym nadawano odpowiedni kostium stylowy, nawiązujący mniej lub bardziej do budynku sprzed 1945 r. Tak odtworzone pierzeje miały być tłem dla odbudowywanych zabytków.
Informacje o autorze: Józefa Wnukowa – ur. w 1911 w Warszawie, zm. w Sopocie w 2000 r. Studiowała na ASP w Warszawie, po studiach przebywała w Paryżu i Lwowie. W czasie wojny działała w konspiracji, brała udział w Powstaniu Warszawskim. W 1945 przyjechała do Sopotu, stając się jedną z najważniejszych postaci tworzącego się na Wybrzeżu środowiska artystycznego. Wieloletnia wykładowczyni w PWSSP. Brała udział w odbudowie kamienic Głównego Miasta w latach 1952–1955 oraz w dekorowaniu wnętrz Ratusza Głównego Miasta w 1970 r. Poza malarstwem architektonicznym zajmowała się malarstwem sztalugowym i tkaniną artystyczną, a także projektowała scenografię i kostiumy dla opery.
Stan obiektu: dobry
Właściciel/opiekun: Muzeum Gdańska
Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski
Źródła: Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 1, red. red. Izabella Trojanowska, Gdańsk 1997, Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 2, red. Izabella Greczanik-Filip, red. Gdańsk 1997
Bibliografia:
Dekoracje architektoniczne Gdańska 1945–1989, t. 1, Główne Miasto – fresk, sgraffito, mozaika, ceramika, red. Jacek Kriegseisen, Gdańsk 2016
Jacek Friedrich, Malarstwo monumentalne, [w:] Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945–2005, Gdańsk 2005
Jacek Friedrich, Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945–1960, Gdańsk 2015
Jacek Friedrich, Wystrój dekoracyjny Drogi Królewskiej w Gdańska w latach 1953–1955, Gdańskie Studia Muzealne, R. 6 (1995)
Katalog zabytków sztuki w Polsce, Gdańsk Główne Miasto, red. Barbara Roll, Iwona Strzelecka, Warszawa 2006
Jan Kołodziej, Barbara Brzuszkiewicz, Kształtowanie tożsamości miejsca poprzez konserwację istniejących i wykonanych nowych dekoracji artystycznych dla fasad kamienic odbudowanych po 1945 r. na obszarze Głównego Miasta w Gdańsku, [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015
Anna Kriegseisen, „Starogdańskie kamieniczki pełne nowej treści” – dekoracje fasadowe czasu odbudowy 1945–1960, czyli technologia w służbie ideologii, [w:] Gdańsk 1945–1990. Materiały–studia–analizy, t. 1, red. Edmund Kizik, Mirosław Golon, Gdańsk–Warszawa 2017
Anna Kriegseisen, W poszukiwaniu straconego koloru. Wystrój barwny zachowanych i odbudowanych fasad Głównego i Starego Miasta Gdańska, [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015
Franciszek Mamuszka, Droga Królewska w Gdańsku, Gdańsk 1972
Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia