Zdjęcie pionowe, wykonane z ukosa, przedstawiające pięciokondygnacyjną kamienicę w tkance zabytkowej Głównego Miasta w Gdańsku. Jej ciemnożółta fasada jest ozdobiona wieloma ciemnopomarańczowymi ornamentami o charakterze geometrycznym.
Fot. Michał Szymończyk / Nadbałtyckie Centrum Kultury

Dekoracja fasady przy Długim Targu 46

Typ obiektu
fresk
Data
1954
Autor
Józefa Wnukowa
Adres
ul. Długi Targ 46
Dzielnica
Główne Miasto, Śródmieście
Otwórz w google maps

Technika: fresk, sgraffito

Wymiary  –

Obiekt: Kamienica, osłonięta z dwóch stron przez potężne gmachy ratusza i Dworu Artusa, nie uległa całkowitemu zniszczeniu w 1945 r.  Oryginalna fasada oraz elewacja od strony ul. Kramarskiej zostały w 1954 r. ozdobione sgraffitową dekoracją. Na fasadzie umieszczono nietypową, asymetryczną kompozycję. Pionowy pas dekoracji przebiega po lewej stronie.  W przyziemiu składa się z geometrycznych, plecionkowych form przerwanych medalionem z profilowym portretem autorki. Powyżej widzimy dwie rozety wpisane w kwadrat przedzielone głową barana. Drugie piętro zdobi rozeta oraz stylizowana arkada, w której Wnukowa umieściła fresk z wizerunkiem putta na kuli trzymającego delfina. Autorka inspirowała się słynną rzeźbą Verrocchcia przechowywaną w Palazzo Vecchio. Przy ostatniej renowacji fresk przemalowano. Elewacje od strony ul. Kramarskiej w górnej i środkowej części wypełnia geometryczny ornament złożony z sześcianów imitujących bonia. W przyziemiu fresk z wizerunkiem damy przed lustrem czeszącej włosy, prawdopodobnie nawiązanie do znanej z literatury postaci Panienki z okienka, wykreowanej przez Deotymę (Jadwigę Łuszczewską). Postać kobiety została ujęta w sgraffitową oprawę imitującą okno.

Miejsce: Dekoracja malarska powstała w ramach włączenia się artystów, reprezentowanych głównie przez nauczycieli i uczniów gdańskiej PWSSP,  w dzieło odbudowy zniszczonego w 1945 r. Głównego Miasta. Ul. Długa i Długi Targ zrekonstruowane zostały w pierwszej fazie odbudowy. Najcenniejsze kamienice starano się rekonstruować wiernie, pozostałym nadawano odpowiedni kostium stylowy, nawiązujący mniej lub bardziej do budynku sprzed 1945 r. Tak odtworzone pierzeje miały być tłem dla odbudowywanych zabytków.

Informacje o autorze: Józefa Wnukowa – ur. w 1911 w Warszawie, zm. w Sopocie w 2000 r. Studiowała na ASP w Warszawie, po studiach przebywała w Paryżu i Lwowie. W czasie wojny działała w konspiracji, brała udział w Powstaniu Warszawskim. W 1945 przyjechała do Sopotu, stając się jedną z najważniejszych postaci tworzącego się na Wybrzeżu środowiska artystycznego. Wieloletnia wykładowczyni w PWSSP. Brała udział w odbudowie kamienic Głównego Miasta w latach 1952–1955 oraz w dekorowaniu wnętrz Ratusza Głównego Miasta w 1970 r. Poza malarstwem architektonicznym zajmowała się malarstwem sztalugowym i tkaniną artystyczną, a także projektowała scenografię i kostiumy dla opery.

Stan obiektu: dobry

Właściciel/opiekun: Muzeum Gdańska

Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski

 

Bibliografia
strzałka rozwiń bibliografię

Źródła: Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 1, red. red. Izabella Trojanowska, Gdańsk 1997, Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 2, red. Izabella Greczanik-Filip, red. Gdańsk 1997

Bibliografia:

Dekoracje architektoniczne Gdańska 1945–1989, t. 1, Główne Miasto – fresk, sgraffito, mozaika, ceramika, red. Jacek Kriegseisen, Gdańsk 2016

Jacek Friedrich, Malarstwo monumentalne, [w:] Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945–2005, Gdańsk 2005

Jacek Friedrich, Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku  w latach 1945–1960, Gdańsk 2015

Jacek Friedrich, Wystrój dekoracyjny Drogi Królewskiej w Gdańska  w latach 19531955, Gdańskie Studia Muzealne, R. 6 (1995)

Katalog zabytków sztuki w Polsce, Gdańsk Główne Miasto, red. Barbara Roll, Iwona Strzelecka, Warszawa 2006

Jan Kołodziej, Barbara Brzuszkiewicz, Kształtowanie tożsamości miejsca poprzez konserwację  istniejących i wykonanych nowych dekoracji artystycznych dla fasad kamienic odbudowanych po 1945 r. na obszarze Głównego Miasta w  Gdańsku, [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015

Anna Kriegseisen, „Starogdańskie kamieniczki pełne nowej treści” – dekoracje  fasadowe czasu odbudowy 1945–1960, czyli technologia w służbie ideologii, [w:] Gdańsk 1945–1990. Materiały–studia–analizy, t. 1, red. Edmund Kizik, Mirosław Golon, Gdańsk–Warszawa  2017

Anna Kriegseisen, W poszukiwaniu straconego koloru. Wystrój barwny zachowanych i odbudowanych fasad Głównego i Starego Miasta Gdańska, [w:]  Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015

Franciszek Mamuszka, Droga Królewska w Gdańsku, Gdańsk 1972

INNE OBIEKTY TEGO AUTORA

Fasada kamienicy przy ul. Długiej 11

Typ obiektu
sgraffito
Data
1953
Autor
Józefa Wnukowa
Adres
ul. Długa 11

Dekoracja fasady kamienicy przy Długiej 16

Typ obiektu
fasada
Data
1953
Autor
Józefa Wnukowa
Adres
Długa 16

Dekoracja fasady kamienicy przy Długiej 15

Typ obiektu
inne
Data
1953
Autor
Józefa Wnukowa
Adres
Długa 15
OBIEKTY W TEJ SAMEJ DZIELNICY

Dekoracja fasady Ogarna 15/19B

Typ obiektu
fasada
Data
2015
Autor
Tomasz Kucharski
Adres
ul. Ogarna 15/19B

Dekoracja fasady kamienicy przy Długiej 52

Typ obiektu
fasada
Data
1953
Autor
Edward Roguszczak
Adres
Długa 52

Dekoracja fasady Ogarna 74

Typ obiektu
płaskorzeźba
Data
2017
Autor
Alicja Buławka-Fankidejska, Dmitrij Buławka-Fankidejski
Adres
ul. Ogarna 74
ZOBACZ INNE OBIEKTY

Nie róbcie tego w domu

Typ obiektu
rzeźba
Data
2016
Autor
Katarzyna Grządziela
Adres
Park im. Jana Pawła II

Połączenie

Typ obiektu
rzeźba
Data
2014
Autor
Bangutis Prapuolenis
Adres
Park im. Jana Pawła II

Dekoracja fasady Szeroka 78

Typ obiektu
fasada
Data
2014
Autor
Alicja Buławka-Fankidejska, Dmitrij Buławka-Fankidejski
Adres
ul. Szeroka 78
Brakuje obiektu?

Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia

GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika