Szlakiem rzeźb Alfonsa Łosowskiego

Dzielnice
Śródmieście, Stare miasto

Alfons Łosowski: ur. w  1908 r. w Orkiewiczach (obecnie Białoruś), zm. w 1988 r. w Gdańsku. Ukończył Wydział Sztuk Pięknych na Uniwersytecie im. S. Batorego w Wilnie pod kierunkiem prof. Kuny, prof. Mikenasa i prof. Aleksandrowicza. W czasie wojny był żołnierzem AK okręgu Wileńskiego. Po wojnie osiedlił się w Gdańsku. Do 1955 roku pracował jako rekonstruktor rzeźby przy odbudowie miasta. W oparciu o skromną dokumentację, przywrócił rzeźby będące ozdobą fasad gdańskich kamienic Głównego Miasta. W roku 1955 rozpoczął indywidualną pracę twórczą w swojej pracowni przy ul. Mariackiej 11/13.

Alfons Łosowski jest autorem kilkunastu rzeźb plenerowych w przestrzeni Gdańska, które podarował miastu w 1966 r. oraz wielu prac rzeźbiarskich znajdujących się w budynkach użyteczności publicznej w Polsce i w kolekcjach muzealnych oraz prywatnych. Tworzył przede wszystkim w granicie i w drewnie. Wytworzył swój charakterystyczny styl, który łączył organiczną formę i wykorzystanie naturalnej faktury kamienia.

 

1. Rzeźba Mors

Data
1966
Autor
Alfons Łosowski
Adres
skwer Świętopełka przy ulicy Szerokiej

Abstrakcyjna rzeźba składa się z trzech nieznacznie obrobionych bloków granitu szarego umieszczonych jeden na drugim. Rzeźba umieszczona jest na środku płytkiego, nerkowatego kształtu basenu fontanny (strumienie wody skierowane są z boków niecki na rzeźbę). W dolnej części rzeźby wyryte zostały inicjały autora „AŁ” oraz data 1966. Według przekazów przyjaciół artysty sugestywna forma falliczna rzeźby była żartem autora.

2. Rzeźba na ul. Mariackiej

Data
1981
Autor
Alfons Łosowski
Adres
ul. Mariacka 15

Rzeźba stoi przy balustradzie schodów prowadzących na przedproże kamienicy przy ul. Mariackiej 15 i jednocześnie przy zejściu do piwnicy. Rzeźbę połączono z cokołem nieistniejącego słupka przedproża. W dolnej części rzeźby, po bokach, wyryty jest napis „Dawid” i data „1981”. Rzeźba formą przypomina figurę „Marabuta” Łosowskiego z okolicy Bazyliki Mariackiej, a jednocześnie ulokowanie jej na miejscu dawnego słupka konstrukcyjnego nawiązuje do tradycji bogatego dekorowania przedproży w Gdańsku. Figura być może została wykonana wcześniej, w latach 60., jako jedna z wersji "Marabuta", a w latach 80. Artysta wyrył napisy na zamówienie  pracowni bursztynu "Dawid", istniejącej tuż obok jego ówczesnej pracowni rzeźbiarskiej.

3. Rzeźby na przedprożu byłej pracowni Alfonsa Łosowskiego

Data
1980
Autor
Alfons Łosowski
Adres
ul. Mariacka 11/13

Dwie rzeźby granitowe przedstawiające stylizowane głowy ludzkie umieszczone są na przedprożu i przymocowane łańcuchem do podłoża. Nieznane są tytuły tych prac, umieszczone zostały prawdopodobnie już po śmierci artysty.

4. Rzeźba Marabut

Data
1966
Autor
Alfons Łosowski
Adres
ul. Piwna 48/49

Rzeźba granitowa ustawiona jest na cokole w okrągłym, wyłożonym kostką zagłębieniu w chodniku. Przedstawia w sposób syntetyczny wyobrażenie ptaka marabuta. Źródło wody umiejscowione w chodniku kierowało strumień wody na figurę, obecnie fontanna jest nieczynna, a rzeźba wymaga oczyszczenia z farby. Rzeźba jest niewielka, ale posiada charakterystyczne cechy stylu Łosowskiego - uwypuklona struktura naturalnego kamienia, syntetyczna forma i pewien rodzaj lekkości i żartu w ujęciu tematu. Podobną formę, być może kolejną wersję tej rzeźby można odnaleźć na ulicy Mariackiej, przy wejściu do zakładu bursztyniarskiego "Dawid".

5. Zespół 6 rzeźb plenerowych Alfonsa Łosowskiego

Data
1965
Autor
Alfons Łosowski
Adres
skwer przy ulicy Wodopój

Zespół składał się pierwotnie z siedmiu rzeźb, obecnie zachowanych jest sześć, jedna szczątkowo. Rzeźby to: „Abstrakcja” (granit), „Macierzyństwo” (granit czerwony), „Kobieta w ciemniej chustce” i „Portret rybaczki” (granit czarny), dwie rzeźby o tytule „Kompozycja” (granit czerwony i szary) oraz „Zgoda” (granit szary). Rzeźby są przykładem charakterystycznego stylu autora: forma jest syntetyczna i zwarta, a ingerencja dłuta jest momentami drastyczna, jednak nie niweczy, ale podkreśla strukturę i surowość materiału. Forma rzeźb wpisuje się w szersze tendencje widoczne w powojennej rzeźbie modernistycznej, która niekiedy inspirowała się dziełami prehistorycznymi lub sztuką etniczną.

ZOBACZ INNE SPACERY

Spacer szlakiem sztuki animalistycznej

Dzielnice
Główne Miasto, Oliwa, Przymorze, Śródmieście

Dolne Miasto – Galeria Zewnętrzna Miasta Gdańska

Dzielnice
Dolne miasto

Szlakiem Galerii Współczesnej Rzeźby Gdańskiej

Dzielnice
Oliwa