Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia
Materiał/technika: malarstwo ścienne, farba antysmogowa
Wymiary: około 6 m x 5 m
Obiekt: Naniesiony na ścianę szczytową kamienicy z początku XX w. przy Trakcie św. Wojciecha 58 mural przedstawia widok na zabudowania farbiarni i pralni Maxa Kraatza, prężnie działającego zakładu założonego w tym miejscu w 1900 r. Jest wielkoformatowym, dokładnym przeniesieniem wizerunku z przedwojennej pocztówki reklamowej ukazującej zakład pralni i farbiarni. Pocztówka zakładu pochodziła ze zbiorów Krzysztofa Kosika, znawcy i wielbiciela historii Oruni. Pomysłodawcą i inicjatorem muralu jako formy upamiętnienia oruńskiej przeszłości był Michał Białek, radny dzielnicy Orunia – Św. Wojciech – Lipce. Mural, podobnie jak oryginalny wydruk pocztówki z początku XX w., jest utrzymany w kolorze sepii, a napisy, pierwotnie w języku niemieckim, dostosowano do projektu muralu i przetłumaczono na język polski, zachowując dawną stylistykę liter. Powyżej panoramy zakładu umieszczono duży napis „Max Kraatz Gdańsk Orunia” a pod nim nieco mniejszy: „Gdańska pralnia parowa, czyszczenie chemiczne i farbowanie”. Jak tłumaczył Marcin Budziński, autor muralu, „Na muralu pojawią się różne malarskie akcenty i smaczki. Kolorystyka będzie zbliżona do oryginału. Pocztówka jest trochę przepalona, będą więc żółte przejaskrawienia jako ślady jej wieku”.
Budynek, na który naniesiono mural, pełnił za czasów działania pralni funkcję administracyjną i jest on także widoczny na samym muralu. Stanowi ostatni zachowany budynek dawnych zakładów Maxa Kraatza, który przetrwał do naszych czasów.
Prace nad muralem miały miejsce w marcu i kwietniu 2022 i zostały wykonane przez grafików z grupy Wakeuptime, autorem projektu był Marcin Budziński, a w wykonaniu pomagali mu Łukasz Gużel i Tomasz Szabłowski. Mural namalowano przy użyciu specjalistycznych farb o właściwościach antysmogowych, cała powierzchnia ściany szczytowej kamienicy pokryta została farbą fotokatalityczną, która pod wpływem promieniowania UV rozkłada zanieczyszczenia, redukując szkodliwe tlenki azotu.
Miejsce: Budynek z charakterystycznym wykuszem, ulokowany przy Trakcie Św. Wojciecha 58, jest obecnie budynkiem mieszkalnym należącym do Gdańskich Nieruchomości i przeszedł generalny remont w 2020 r. Jest także jedynym zachowanym śladem po istotnym fragmencie historii Oruni. Gmach od początku powstania do 1945 r. był budynkiem, w którym mieściła się administracja zakładów pralniczych i farbiarskich Maxa Kraatza. Zakład, z budynkami farbiarni, pralni, magla i stołówki oraz z charakterystycznym wysokim kominem, przetrwał II wojnę światową. Po roku 1945 jego pracę wznowiono, ale wówczas został znacjonalizowany i działał jako Państwowa Pralnia i Farbiarnia Chemiczna nr 1, a później jako Zakład Usług Pralniczych „Śnieżka”. W latach 90. XX w. pralnia zakończyła działalność. Opuszczone budynki niszczały i mimo różnych pomysłów na ich zagospodarowanie (ośrodek rehabilitacyjny Marka Kotańskiego, kampus Wyższej Szkoły Bankowej) w 2004 r. postanowiono dokonać wyburzeń, zwłaszcza po powodzi i kolejnych dewastacjach.
Nota o autorze: Marcin Budziński – ur. w Gdańsku. Jest artystą plastykiem, grafikiem i projektantem. Studia ukończył na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w pracowni prof. Sławomira Witkowskiego. Brał udział w licznych wystawach i konkursach, m.in. Biennale Plakatu Polskiego, Międzynarodowym Biennale Plakatu w Wilanowie, Festiwalu Plakatu Reklamowego. Budziński pracuje w branży reklamowej, specjalizuje się w projektowaniu materiałów drukowanych oraz w tworzeniu znaków graficznych. Artysta jest twórcą licznych murali w przestrzeni miejskiej polskich miast. W Gdańsku jego prace można znaleźć na ścianach budynków przy ul. Piastowskiej 90, ul. 3 Maja 16, na budynku przy skrzyżowaniu ulic Białej i Wajdeloty oraz w Oliwie. Jest także twórcą reklam muralowych.
Stan obiektu: brak uwag
Właściciel/opiekun: Gdańskie Nieruchomości
Autor wpisu: Kora Kowalska
Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia