Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia
Technika: rzeźbiarstwo w granicie
Wymiary: –
Obiekt: Rzeźba upamiętniająca Jakuba Teodora Kleina autorstwa Ewy Beyer-Formeli jest częścią galerii „Wielcy gdańszczanie” wchodzącej w skład Gdańskiej Plenerowej Galerii Rzeźby. Powstała podczas Pleneru Rzeźby z Granitu Kaszubskiego, który odbył się w 2008 r. w Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich. W plenerze wzięło udział 11 artystów, reprezentujących pokolenie mistrzów i pokolenie uczniów, a tematem było przedstawienie w granicie słynnych gdańszczan. W efekcie powstało 11 rzeźb, które stanęły w Parku im. Prezydenta Ronalda Reagana. Obecnie jest ich 10, w tym jedna niekompletna, rzeźba przedstawiająca Lecha Wałęsę autorstwa Bente Kluge zaginęła.
Ewa Beyer-Formela postanowiła wyrzeźbić postać Jakuba Theodora Kleina, gdańskiego dyplomaty i naukowca, przyrodnika, założyciela ogrodu botanicznego oraz szklarni na dzisiejszych Długich Ogrodach. Podczas pleneru we Wdzydzach Kiszewskich artystka wykonała dwie rzeźby w granicie, obie miały podobny kształt, na jednej znajdował się realistyczny portret Kleina, na drugiej obrysy muszli. Ostatecznie w Parku na Przymorzu swoje miejsce znalazła rzeźba o kształcie przypominającym muszlę ślimaka, wykonana w jasnym granicie. Ustawiona została bez postumentu bezpośrednio na ziemi i obecnie widać ją wśród kwiatowych krzewów. Dostęp do niej jest utrudniony, co pozostaje w zgodzie z podejściem artystki, która na co dzień żyje w harmonii z naturą, wsłuchuje się w nią podczas twórczej pracy, odkrywając jej tajemnice. Ze względu na zamiłowanie Ewy Beyer-Formeli do fauny i flory wybór słynnego gdańszczanina jest oczywisty, a sportretowanie go w formie muszli ukrytej wśród roślinności ukazuje koncepcyjny zamysł artystyczny i swoisty dialog pomiędzy twórczością Ewy Beyer-Formeli a studiami przyrodnika, Jakuba Teodora Kleina.
Miejsce: Gdańska Plenerowa Galeria Rzeźby „Wielcy gdańszczanie” usytuowana została na terenie parku im. Prezydenta Ronalda Reagana, honorowego obywatela Gdańska. Znajduje się ona w części parku leżącej na terenie dzielnicy Przymorze Wielkie. Założenie parkowe o powierzchni 85 ha zlokalizowano w pasie nadmorskim Gdańska. Obszar parku obejmuje dzielnice: Przymorze Wielkie, zachodnią część Brzeźna oraz wschodnią część dzielnicy Żabianka–Wejhera–Jelitkowo–Tysiąclecia. Wcześniej w tym miejscu znajdowały się tymczasowe ogródki działkowe i nieużytki. Plan zagospodarowania terenu nadmorskiego na cele rekreacyjne powstał w 2001 r. i realizowano go etapami aż do 2014 r. Przestrzeń parku poza miejscami do wypoczynku, aktywności fizycznej czy palenia ognisk urozmaicono stawami z odpływem z biologiczną zabudową linii brzegowych i wyspami lęgowymi dla ptactwa wodnego. W 2008 r. Park im. Prezydenta Ronalda Reagana w Gdańsku otrzymał wyróżnienie od Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP), które uznało go za najlepiej zagospodarowaną przestrzeń zieloną w Polsce.
Informacje o autorze: Ewa Beyer-Formela – ur. w 1935 r. w Kartuzach. Jest artystką rzeźbiarką. Studia ukończyła na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecnie Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku), uzyskując dyplom na Wydziale Rzeźby w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego. Brała udział w odbudowie Gdańska, realizując prace rzeźbiarskie w kamieniu. Uczestniczyła w licznych plenerach rzeźbiarskich i wystawach zarówno indywidualnych, jak i grupowych. Była inicjatorką i organizatorką plenerów rzeźby w granicie we Wdzydzach Kiszewskich odbywających się od 1974 r. W 2010 r. otrzymała medal Gloria Artis. Jej rzeźby plenerowe można zobaczyć w Trójmieście, Grudziądzu, Warszawie, Frankenthal w Niemczech, Oslo w Norwegii, a także we Włoszech, Francji czy Belgii.
Stan obiektu: brak uwag
Właściciel/opiekun: Fundacja Wspólnota Gdańska
Autor wpisu: Dorota Kucharczyk
Źródła:
Materiały Fundacji Wspólnota Gdańska
Materiały ZPAP Odział Gdańsk – Wywiad z artystką przeprowadzony przez kuratorkę wystawy Grażynę Tomaszewską-Sobko, Sierpień 2020
Bibliografia:
Ewa Beyer-Formela, Orońsko 2010 [katalog wystawy].
Ewa Beyer. Rzeźba, Stara Morawa 1994 [folder towarzyszący wystawie].
Plener rzeźby w granicie – Wdzydze 2012, Sopot 2013.
https://gdansk.gedanopedia.pl/gdansk/?title=KLEIN_JACOB_THEODOR
Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia