Dekoracja przedszkola przy ulicy Ławniczej 1/2

Dekoracje architektoniczne znajdujące się na budynku przedszkola przy ulicy Ławniczej na Głównym Mieście Gdańska zostały zaprojektowane przez Henryka Freya w 1952 roku. Wsród elementów wyrówniają się betonowe rzeźby baranów nad wejściem oraz płaskorzeźba dzieci na ścianie bocznej. 

Technika: rzeźba w kamieniu (betonie)

Wymiary: –

Obiekt:

Przedszkole przy ulicy Ławniczej było pierwszym po II wojnie światowej budynkiem o charakterze użytkowym, wzniesionym wśród zabytkowych kamienic Głównego Miasta i jednocześnie umiejętnie wpisanym w historyczne otoczenie . Obecnie jest najstarszym tego typu budynkiem na terenie Głównego Miasta i jednocześnie najbogatszym, jeśli chodzi o detal architektoniczny. Swoją formę gmach zawdzięcza zaangażowaniu architekta Henryka Freya, który wpadł na pomysł użycia  surowych cegieł i zastosowania obramowań kamiennych, co miało przypominać  XVII- wieczną architekturę północnoeuropejskąBudynek wzniesiono z cegły pozyskanej z rozbiórek. Gzymsy wieńczące, wejścia i obramowania wysokich okien (porte-fenêtre) oraz ściany zewnętrzne otrzymały oprawę z jasnego, sztucznego kamienia, co nawiązywało do historycznego wystroju elewacji gdańskich kamienic. Narożniki zdobi boniowanie. Wejście główne otrzymało efektowną formę szerokiego, zadaszanego portalu, ozdobionego pełnoplastycznymi rzeźbami baranów. Czterostopniowe schody po bokach flankują kamienne kule przypominające  wejście do domu przedprożowego. Nadświetle zamyka krata z ażurowych rozet, nawiązujących do formy gotyckich maswerków ze  zdobień murów gdańskich kościołów. Szczyt obiegała tralkowa attyka, z którą korespondował taras łączący budynek ze znajdującym się od południa placem zabaw. Oprawa tarasu, złożona z płyt i tralek nawiązujących do przedproży, została jednak w czasie ostatnich remontów zamieniona na prostą podmurówkę z metalową kratą. Pozostawiono jedynie kule, zdjęta została również attyka. Motywy roślinne i zwierzęce użyte do dekoracji dobrano tak, by odpowiadały charakterowi  budynku przeznaczonego dla dzieci. Dekoracje według projektów Freya wykonali studenci Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, zanim jeszcze jej wykładowcy zaangażowali się w prace na elewacjach Drogi Królewskiej.

Miejsce:

Wnętrze kwartału zamkniętego ulicami Długą, Ogarną i Ławniczą uwolniono od zabudowy mieszkalnej w formie wąskich oficyn, podobną zasadę przyjęto na całym Głównym Mieście, tworząc w ten sposób obszerne podwórza-dziedzińce przeznaczone na zieleń, place zabaw,  zabudowę żłobków lub –  jak w tym przypadku – przedszkola.

Informacje o autorze:

Henryk Frey (ur. w Łodzi w 1911 r.- zm. w 1989 r.) studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Po ukończeniu studiów w 1937 roku wrócił  do rodzinnego miasta, gdzie pracował jako urbanista. Podczas II wojny światowej brał udział w walkach na froncie.  Od roku 1945 pracował jako naczelnik Wydziału Technicznego Zarządu Miejskiego w Łodzi. W 1947 roku został oddelegowany do Gdańska. Jako naczelny urbanista miasta zorganizował lokalne struktury Zakładu Osiedli Robotniczych, następnie Gdańskiej Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych, którą kierował do 1951 roku. W latach 50. związał się zawodowo z Warszawą.

Stan obiektu: Średni, część elementów nie zachowała się.

Właściciel/opiekun: obiekt prywatny

Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski