Dekoracja fasady kamienicy przy Długiej 57-58

Technika: malarstwo, sgraffito

Obiekt:

Fasada dawnego Kina Leningrad składa się z elewacji dwóch sąsiadujących kamienic o numerach 57-58. Kino uruchomiono w 1953 roku, posiadało największą salę kinową w Polsce (ok. 1200 miejsc). Fasada otrzymała stosowną dekorację, partię przyziemia tworzyły cztery szerokie arkady prowadzące do kas i hallu kina. Dekoracja sgraffitowa pokrywała fasadę na wysokości trzech pięter, kamienice pozbawione są szczytów. Pomiędzy oknami pierwszego i drugiego pietra w sześciu płycinach ukazano etapy rozwoju kinematografii i aparaturę potrzebną do wyświetlania ruchomych obrazów. Pozostałą przestrzeń wypełniały prostokątne pola imitujące płyciny i lizeny, oraz, nad każdą z kondygnacji, wąskie pasy geometrycznego ornamentu.

Nie konserwowana dekoracja w latach 70. była już w złym stanie, podjęto decyzję o wykonaniu nowej. Projektu i wykonania podjął się Włodzimierz Łajming z Kajetanem Pochczycem. Łajming zaprojektował nowy podział elewacji. Obie fasady dekorowane są w ten sam sposób, różnicowane są jednak kolorystycznie na zasadzie negatywowego odwrócenia barw. Obie fasady ujęto w pasy boniowania, pomiędzy oknami, przez wysokość trzech pięter, przebiegają, smukłe wąskie lizeny. W miejscu wyobrażeń kinematografów i kamer znalazły się płyciny ze stylizowanymi słońcami z ludzkimi twarzami. Pomiędzy oknami drugiego i trzeciego piętra dodano płyciny z rozetami. Nad linią okien ostatniego piętra przebiega fryz z elementów przypominających znak yin-yang.

W 2016 roku budynek wyburzono, pozostawiając fasadę od strony Długiej i Piwnej, miejsce kina zajął hotel.

Miejsce:

Dekoracja malarska powstała w ramach włączenia się artystów, reprezentowanych głównie przez nauczycieli i uczniów gdańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w dzieło odbudowy zniszczonego w 1945 roku Głównego Miasta. Ulica Długa i Długi Targ zrekonstruowane zostały w pierwszej fazie odbudowy. Najcenniejsze kamienice starano się rekonstruować wiernie, pozostałym nadawano odpowiedni kostium stylowy nawiązujący mniej lub bardziej do budynku sprzed 1945 roku. Tak odtworzone pierzeje miały być tłem dla odbudowywanych zabytków.

Informacje o autorach:

Roman Madeyski – ur. w 1919 r., zm. w 1972 r. Malarz, wywodzący się z małopolskiej rodziny szlacheckiej herbu Poraj. Rodzina po wojnie straciła cały majątek, rodzice artysty umarli z wycieńczenia zesłani na Syberię. Madeyski otrzymał prace w PWSSP w Gdańsku jako asystent w pracowni malarstwa ściennego. Wraz ze swoim zespołem dekorował kilka odbudowanych kamienic przy ulicy Długiej. W latach 50. Przeniósł się z Sopotu do Warszawy. Brał udział także przy pracach na terenie Starego Miasta w Warszawie i Lublinie. Był mężem artystki Ariki Madeyskiej z domu Orłowskiej.

Włodzimierz Łajming – ur. w Tczewie w 1933 roku, syn pisarki Anny z domu Trzebiatowskiej. W 1953 roku ukończył Liceum Plastyczne w Gdyni Orłowie. Studia w PWSSP w Gdańsku ukończył w 1960 r., w dwa lata później rozpoczął pracę na macierzystej uczelni. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa, Rzeźby i Grafiki oraz prorektora. Na emeryturę przeszedł w 2003 roku.

Stan obiektu: Dobry, po konserwacji.

Właściciel/opiekun: prywatny/hotel

Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski