Dekoracja fasady Ogarna 11/12

Technika: malarstwo

Wymiary: –

Obiekt: Fasady przykrywające blok mieszkalny powstały jako część powojennej odbudowy Gdańska. W 2013 r. przeszły remont generalny w ramach projektu „Gdańskie fasady. Odnowa”, którego celem była poprawa jakości przestrzeni publicznej Głównego Miasta poprzez dodanie dekoracji architektonicznych istniejącym budynkom, pominiętym podczas odbudowy Gdańska.

Wspólna dekoracja dwóch fasad budynku jest wynikiem odwołania do historycznej zabudowy znajdującej się na parceli, którą przed II wojną światową zajmowała duża kamienica. Malarska interwencja artystyczna opiera się na wypełnieniu przestrzeni międzyokiennej tynkowymi płycinami, ozdobionymi wykaligrafowanym szwabachą tekstem gdańskiej legendy o Stolemie w języku polskim. Ze względu na kompozycję płycin tekst jest trudny do przeczytania, tworzy raczej ornament niż niesie treść legendy. Ponadto nie należy upatrywać w układzie płycin ciągu opowieści. Tekst umieszczony w płycinach zaczerpnięty został z Legend Mariackich Stanisława Bogdanowicza. Na płycinie pomiędzy drugą i trzecią kondygnacją elewacji wschodniej, trójosiowej, znajduje się podpis artysty.

Poniżej transkrypcja wraz z lokalizacją płyciny, ułożona zgodnie z porządkiem legendy.

1. Elewacja wschodnia, trójosiowa, płycina pomiędzy trzecią i czwartą kondygnacją:

„Dawno, bardzo dawno temu, na ziemi Kaszubskiej żył liczny ród Stolemów. Mimo że byli oni olbrzymi – tak ze sto razy więksi od ludzi – z ludźmi żyli w zgodzie, częstokroć im pomagając. Z czasem jednak ludzi przybywało coraz więcej i Stolemom – którzy choćby ze względu na swoją wielkość potrzebowali dużo miejsca – zaczęło być za ciasno. Theosone”.

2. Elewacja wschodnia, trójosiowa, płycina pomiędzy drugą i trzecią kondygnacją:

„Przenieśli się więc do dalekiej Skandynawii, na północ od Stavager. Przez jakiś czas żyli tam spokojnie, ale wkrótce i stamtąd musieli uciekać jeszcze dalej na północ, aż pod sam Nordkaap. Równocześnie ich liczba coraz bardziej malała, aż w końcu został na świecie jeden, jedyny Stolem”.

3. Elewacja wschodnia, trójosiowa, płycina pomiędzy czwartą i piątą kondygnacją:

„Tymczasem Stolem znajdował się już [w Gdańsku] na Głównym Mieście. Gdy zobaczył nową wieżę Mariacką, roześmiał się i powiedział: Ale ładny stołeczek zbudowały te maleństwa. Wprawdzie mógłby być szerszy, alem zmęczony daleką podróżą”.

4. Elewacja zachodnia, dwuosiowa, płycina okalająca okno piątej kondygnacji przedłużona o przestrzeń pomiędzy czwartą i piątą kondygnacją:

„Szczyt wieży zasłał olbrzymią kurtką i rozsiadł się wygodnie. Wieża zatrzeszczała pod nim, nawet w jednym miejscu zarysowała się – co do dziś jest dobrze widoczne – ale ostatecznie wytrzymała to olbrzymie obciążenie”.

5. Elewacja zachodnia, dwuosiowa, płycina pomiędzy trzecią i czwartą kondygnacją:
   „Stolem odpoczywał spokojnie przez chwilę, po czym zawołał swoim donośnym głosem:
   – Hej ludzie! Panie burmistrzu! Panowie rajcy! Wyjdźcie ze swoich kryjówek! Nie zrobię wam żadnej krzywdy”.
6. Elewacja zachodnia, dwuosiowa, płycina pomiędzy drugą i trzecią kondygnacją:

„Chciałem tylko odwiedzić ziemię swoich przodków”. –
Tutaj Stolem bardzo się rozczulił […] i uronił łzę, która potoczyła się w kierunku Starego Przedmieścia, tworząc Żabie Bajorko”.

7. Elewacja zachodnia, dwuosiowa, płycina pomiędzy pierwszą i drugą kondygnacją „Drogi i szanowny Stolemie – w imieniu Gdańszczan […] Szczerze dziękujemy ci za tak wspaniałe dary. […] Chcemy […], by twoje […] zabawki zdobiły szczyty naszych kamienic. Ogarna 2.0”.

Miejsce: Budynki położone są w obszarze uznanym za pomnik historii i stanowią element historycznego układu urbanistycznego Miasta Gdańska. Ulica Ogarna zniszczona została w 1945 r. w trakcie działań wojennych. Odbudowana na podstawie zasad tzw. planu Zachwatowicza, który zakładał rekonstrukcję historycznych form, ale było to możliwe do zrealizowania jedynie pod postacią osiedla robotniczego, którego blok zabudowy przykryty został historyzującym parawanem fasad. Powstałe w ten sposób budynki były wynikiem połączenia dwóch domów w kompleks ze wspólną klatką schodową, z wejściem od podwórka oraz równą górną linią okien podkreślającą blokowość założenia. Elewacje nie zostały uzupełnione o dekoracje architektoniczne.

Informacje o autorze: Adam Romuald „Theosone” Kłodecki – absolwent obecnego Wydział Wzornictwa i Architektury wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Współtwórca grupy ATAK. Laureat wielu nagród, uczestnik licznych wystaw. Przedstawiciel stylu calligraffiti.

Stan obiektu: dobry

Właściciel/opiekun: Zarządca „Attyka”

Autor wpisu: Noemi Etush