Zdjęcie poziome ze zbliżeniem na malarską dekorację architektoniczną, która znajduje się na fasadach beżowej i beżowo-zielonej kamienicy. Jest to jasnokremowe sgraffito ścienne, które stanowi dekoracje okien budynków. Przybrało ono formę roślinnych girland a także owalnych medalionów z portretowymi przedstawieniami mieszczan w historycznych strojach lub instrumentów muzycznych.
Fot. Michał Szymończyk/NCK

Dekoracja fasady kamienicy przy Długim Targu 5-6

Typ obiektu
fasada
Data
1954
Autor
Zygmunt Karolak
Adres
Długi Targ 5-6
Dzielnica
Główne Miasto, Śródmieście
Otwórz w google maps

 

Technika: relief, fresk, sgraffito

Obiekt:

Niemal bliźniacze, dwuosiowe, pięciokondygnacyjne, o formach późnobarokowych kamienice, różniące się portalami, o wspólnym przedprożu, częściowo autentycznym, pochodzącym z ulicy Długiej 29, poosiadają analogiczną sgraffitową dekoracje zaprojektowaną przez Zygmunta Karolaka. Malarzowi przy realizacji pomagali Mieczysław Baryłko i Józef Baran.

Nad pierwszą kondygnacją w tondach umieszczono popiersia, po prawej kobiece a po lewej męskie. Stroje i fryzury nawiązują do mody XVIII-wiecznej. Tonda ozdobiono girlandami a po bokach dodano wazony i tralki podtrzymywane przez zwierzątka: ptaki, wiewiórki, żabę.  Nad drugą kondygnacją głównym motywem są instrumenty muzyczne: smyczkowe i dęte, przedstawione także z kwiatowymi girlandami i festonami. Nad trzecią kondygnacją umieszczono tonda z girlandami, tym razem jednak z przedstawieniami ptaków. Nad czwartą kondygnacją umieszczono wazy z kwiatami. Dekoracja kamieniec różni się tylko w partii szczytu. Nad oknem poddasza kamienicy numer 5 umieszczono putto podtrzymujące nad głową misę z owocami, natomiast szczyt kamienicy pod numer 6 ozdobiono kamiennym owalem z opaskami, wokół którego zakomponowano kwiecisty wieniec ze wstęgą.

 

Miejsce:

Dekoracja malarska tzw. Drogi Królewskiej powstała w ramach włączenia się artystów, reprezentowanych głównie przez nauczycieli i uczniów gdańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, w dzieło odbudowy zniszczonego w 1945 roku Głównego Miasta. Ulica Długa i Długi Targ zrekonstruowane zostały w pierwszej fazie odbudowy. Najcenniejsze kamienice starano się rekonstruować wiernie, pozostałym nadawano odpowiedni kostium stylowy nawiązujący mniej lub bardziej do budynku sprzed 1945 roku. Tak odtworzone pierzeje miały być tłem dla odbudowywanych zabytków.

 

Informacje o autorze:

Zygmunt Karolak – ur. w 1905 r. w Kościelcu, zm. w 1999 r. w Sopocie, studiował w latach 1925-1930 w pracowni Wojciecha Weissa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1932-39 uczył rysunku w gimnazjum w Kaliszu. W 1939 roku walczył w kampanii wrześniowej, dostał się do niewoli i był przetrzymywany w obozach jenieckich. W 1947 roku osiadł w Trójmieście. W latach 1947-1950 uczył w Liceum Plastycznym w  Gdyni Orłowie, następnie w PWSSP, gdzie przez lata kierował pracownią a następnie katedrą grafiki, na emeryturę odszedł w 1975 roku.

Stan obiektu: dobry

Właściciel/opiekun: obiekt prywatny

Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski

 

Bibliografia
strzałka rozwiń bibliografię

Źródła:

Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 1 red. Izabella Trojanowska, Gdańsk 1997.

Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 2, Izabella Greczanik-Filip, red. Gdańsk 1997.

Bibliografia:

Dekoracje architektoniczne Gdańska 1945–1989, t. 1, Główne Miasto – fresk, sgraffito, mozaika, ceramika, red. Jacek Kriegseisen, Gdańsk 2016.

Jacek Friedrich, Malarstwo monumentalne, [w:] Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945–2005: tradycja i współczesność, red. Wojciech Zmorzyński, Gdańsk 2005.

Jacek Friedrich, Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945–1960, Gdańsk 2015.

Jacek Friedrich, Wystrój dekoracyjny Drogi Królewskiej w Gdańska w latach 1953-1955, Gdańskie Studia Muzealne, R.6 (1995).

Katalog zabytków sztuki w Polsce, Gdańsk Główne Miasto, red. Barbara Roll, Iwona Strzelecka, Warszawa 2006.

Jan Kołodziej, Barbara Brzuskiewicz, Kształtowanie tożsamości miejsca poprzez konserwacje istniejących i wykonanych nowych dekoracji artystycznych dla fasad kamienic odbudowanych po 1945 roku na obszarze Głównego Miasta w  Gdańsku, [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015.

Anna Kriegseisen, „Starogdańskie kamieniczki pełne nowej treści” – dekoracje fasadowe czasu odbudowy 1945-1960, czyli technologia w służbie ideologii, [w:] Gdańsk 1945-1990. Materiały-studia-analizy, tom 1, red. Edmund Kizik, Mirosław Golon, Gdańsk-Warszawa 2017.

Anna Kriegseisen, W poszukiwaniu straconego koloru. Wystrój barwny zachowanych i odbudowanych fasad Głównego i Starego Miasta Gdańska. [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015.

Franciszek Mamuszka, Droga Królewska w Gdańsku, Gdańsk 1972.

OBIEKTY W TEJ SAMEJ DZIELNICY

Dekoracja fasady Szeroka 125/126

Typ obiektu
fasada
Data
2015
Autor
Jan Kołodziej
Adres
ul. Szeroka 125/126

Dekoracja fasady Ogarna 92

Typ obiektu
płaskorzeźba
Data
2016
Autor
Alicja Buławka-Fankidejska, Dmitrij Buławka-Fankidejski
Adres
ul. Ogarna 91/92

Dekoracja fasady Ogarna 97

Typ obiektu
mural
Data
2015
Autor
Justyna Posiecz-Polkowska, Jacek Wielebski
Adres
ul. Ogarna 97
ZOBACZ INNE OBIEKTY

Dekoracja fasady Szeroka 79

Typ obiektu
fasada
Data
2014
Autor
Mariusz Burdek
Adres
ul. Szeroka 77/79

Dekoracja fasady Ogarna 15/19B

Typ obiektu
fasada
Data
2015
Autor
Tomasz Kucharski
Adres
ul. Ogarna 15/19B

Mural Gąszcz

Typ obiektu
graffiti
Data
22.07.2012
Autor
Paweł Kozłowski "Swansky"
Adres
al. Zwycięstwa
Brakuje obiektu?

Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia

GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika