Dekoracja fasady kamienicy przy Długim Targu 19

Technika: malarstwo, sgraffito

Obiekt:

Przed 1945 rokiem na potrójnej działce stał eklektyczny gmach hotelu. Po wojnie wykorzystując zachowaną konstrukcję, obiekt odbudowano jako hotel Jantar z nową fasadą. Fasada projektowana przez Lecha Kadłubowskiego otrzymała formę socrealistyczną. W 2000 roku budynek wykupiono, rozebrano i zbudowano nowy hotel. Fasada została zachowana i poddana konserwacji.

Dekoracje malarską kamienicy zaprojektował Kazimierz Ostrowski a wykonali Mieczysław Baryłko i Józef Łakomiak. Wypełnia szczyt fasady oraz jej boczne części. Szczyt wypełniony jest abstrakcyjnym, geometrycznym, sgraffitowym ornamentem komponowanym dywanowo. Na bocznych ścianach ukazano sceny z życia portu (nad oknami) i popiersia astronomów (obok okien) ujęte w arkadach, z przyrządami do obserwowania nieba i nawigowania. Wśród sześciu podobizn można rozpoznać Kopernika i Heweliusza. Prawa strona otrzymała zielone tło, tu znalazły się sceny z miasta portowego w dobie antyku. Pomiędzy oknem pierwszego a drugiego piętra scena na tle statku z niewolnikami i kupcami, w tym żydowskim i chińskim, co może sugerować późny antyk, pomiędzy drugim a trzecim oknem scena rozgrywająca się epokę wcześniej, w greckim porcie, nad oknem najwyższej kondygnacji trzy medaliony z męskimi popiersiami. Nad oknem przyziemia martwa natura myśliwska – martwy zając oraz ptactwo, patera z owocami, ryba i pies myśliwski, w pasie obok okna przyziemia fantastyczne postacie ludzkie i zwierzęce. Analogiczna dekoracja po stronie prawej. Tło jest tu czerwone, a sceny nad oknami parteru, pierwszego i drugiego piętra rozgrywają się w porcie epoki nowożytnej. Różnica w części przyziemia wynika z umieszczenia tu drzwi wejściowych z portalem.

Miejsce:

Dekoracja malarska tzw. Drogi Królewskiej powstała w ramach włączenia się artystów, reprezentowanych głównie przez nauczycieli i uczniów gdańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w dzieło odbudowy zniszczonego w 1945 roku Głównego Miasta. Ulica Długa i Długi Targ zrekonstruowane zostały w pierwszej fazie odbudowy. Najcenniejsze kamienice starano się rekonstruować wiernie, pozostałym nadawano odpowiedni kostium stylowy nawiązujący mniej lub bardziej do budynku sprzed 1945 roku. Tak odtworzone pierzeje miały być tłem dla odbudowywanych zabytków.

Informacje o autorach:

Kazimierz „Kachu” Ostrowski – ur. 1917 r. w Berlinie, zm. w 1999 r. w Gdyni. W 1946 r. rozpoczął studia malarskie w PWSSP w Sopocie w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego i prof. Jacka Żuławskiego (dyplom uzyskał w 1952 r.). W 1949 otrzymał stypendium rządu francuskiego na studia w Paryżu i został uczniem słynnego malarza francuskiego Fernanda Légera. W latach 1964–1987 był wykładowcą w pracowni malarstwa sztalugowego w PWSSP w Gdańsku. Prezentował swoje obrazy na 60. wystawach indywidualnych i zbiorowych. Wypracował swój indywidualny styl malarstwa abstrakcyjnego, który charakteryzuje się stylizowanym, geometrycznym kształtem, wyrazistą barwą, płaską plamą i niekonwencjonalną wyobraźnią. Jest autorem mozaiki w Teatrze Muzycznym w Gdyni, pracował przy dekoracjach kamienic podczas odbudowy Gdańska, był autorem projektów wnętrz przestrzeni publicznych, np. w słynnych Delikatesach gdańskich. Artysta był uwielbiany przez studentów, stał się legendarną postacią środowiska twórczego Gdańska i uważany jest za jednego z najwybitniejszych malarzy okresu powojennego w Polsce.

Mieczysław Baryłko – ur. w 1923 r. w Siedlcach, zm. w 2002 r. Szkołę średnią ukończył w Warszawie. W czasie II wojny światowej więziony w obozach koncentracyjnych. W 1946 roku podjął studia w PWSSP w Gdańsku, gdzie z czasem podjął wieloletnią prace dydaktyczną początkowo w Pracowni Malarstwa Architektonicznego, następnie w Pracowni Rysunku Wieczornego. W czasie odbudowy pracował w zespole profesor Hanny Żuławskiej z którym wykonał dekorację kilku kamienic przy ulicy Długiej

Jerzy Łakomiak – ur. w 1920 r. w Börnig, zm. w 1977 r. w Sopocie. Uczył się w latach 1935-39 w Pomorskiej Szkole Sztuk Pięknych w Gdyni, po czym dostał się na studia na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, z powodu wybuchu II wojny światowej powrócił do Gdyni. W 1945 roku podjął studia na nowo powołanej PWSSP w Gdańsku (z siedzibą w Sopocie). W 1949 roku został zatrudniony na macierzystej uczelni.

Stan obiektu: dobry, po konserwacji

Właściciel/opiekun: obiekt prywatny/hotel

Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski