Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia
Technika: rzeźbiarstwo w granicie
Wymiary: wys. 4,8 m, waga 20 t
Obiekt: Pomnik przedstawiający Jana Pawła II został zaprojektowany przez Mariusza Kulpę, a zrealizowany przez zespół kamieniarzy pod kierownictwem Czesława Gajdy. Rzeźba jest wykonana z fińskiego granitu o czerwono-czarnych barwach według odlewu gipsowego, który Kulpa stworzył w swojej pracowni. Komisja kurialna pod przewodnictwem arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego wybrała do realizacji jeden z trzech zaproponowanych przez artystę projektów. Inspirując się słowami z Ewangelii św. Mateusza, Kulpa w swoim projekcie starał się zawrzeć dwie skrajne koncepcje. Papieska stałość, twardość i nieugiętość są symbolizowane przez materiał, z jakiego wykonany jest pomnik, czyli granit, który jest rzadko wykorzystywany w rzeźbiarstwie ze względu na utrudniające obróbkę twardość i odporność na zarysowania, ścieranie. Koncepcja pomnika obejmuje też ukazanie papieża jako głowy Kościoła, głównego pasterza i opokę wiary, co odzwierciedla zarazem monumentalne i subtelne ujęcie postaci Jana Pawła II. Rzeźba przedstawia figurę zwróconej w kierunku północnym, ukazaną w pełnej postaci, ubranej w szaty liturgiczne i z infułą na głowie (jej wstęgi opadają na plecy). Papież ma prawą rękę ma ułożoną na sercu, w lewej trzyma pastorał wykonany z metalu. Szaty zaznaczone są w sposób schematyczny, zarysowane w granicie delikatnie, aby nie zaburzyć monumentalności charakteru rzeźby. Dłonie oraz rysy twarzy papieża zostały przedstawione w sposób bardziej realistyczny chociaż nadal uproszczony i idealizujący, przy czym na twarzy papieża maluje się spokój, harmonijnie współgrający z lekko zaznaczonym uśmiechem. Artysta, portretując Jana Pawła II, opierał się na fotografiach i swoich wspomnieniach z 1987 r., chcąc uchwycić papieża właśnie w tym momencie jego życia.
Miejsce: Pomnik przedstawiający Jana Pawła II znajduje się na terenie dzielnicy Zaspa Rozstaje. Umiejscowiony został po zachodniej stronie kościoła p.w. Opatrzności Bożej, w pobliżu wejścia głównego do górnego kościoła – w miejscu, gdzie odbyła się słynna msza podczas pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1987 r. Projekt zagospodarowania przestrzennego wokół pomnika wykonał arch. Witold Florkiewicz. Od strony południowej za rzeźbą umieszczono dwie półkoliste ściany z cegły klinkierowej, które zamykają przestrzeń wokół pomnika. Znajdują się na nich cytaty z Ewangelii św. Mateusza w formie odlewów z brązu: „Ty jesteś Piotr (czyli skała) i na tej skale zbuduje kościół mój…” (Mt 16, 18). Na ścianie wschodniej umieszczono cytat w języku polskim wraz ze schematycznym odlewem ryby, symbolu Kościoła, z kolei na zachodniej ścianie umieszczono fragment Ewangelii po łacinie, odwołując się w ten sposób symbolicznie do historii Kościoła. Słowa te stanowią główną inspirację i myśl przewodnią dla formy pomnika.
Informacje o autorze:
Mariusz Kulpa – ur. w 1946 r. w Leżajsku. Rzeźbiarz, rysownik, grafik, wykładowca akademicki. Studia ukończył na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, dyplom uzyskał w pracowni prof. Antoniego Hajdeckiego w 1974 r. Tytuł profesora otrzymał w 2002 r. Brał udział w wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i zagranicą. Laureat nagród i wyróżnień w licznych konkursach artystycznych. Zaprojektował siedem realizacji pomnikowych w przestrzeni miejskiej m.in. „Dar Narodu Polskiego dla Nagasaki” (Japonia, 1986) oraz replikę tej rzeźby, która znajduje się w Gdańsku (pomnik „Kwiat Życia i Pokoju”), czy „pomnik króla Władysława Jagiełły” w Leżajsku (1997). Jego prace znajdują się w zbiorach prywatnych i muzealnych. W 2012 r. otrzymał odznakę honorową ministra kultury i dziedzictwa narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Stan obiektu: brak uwag
Właściciel/opiekun: Kościół p.w. Opatrzności Bożej na Zaspie – Archidiecezja Gdańska Dekanat Gdańsk Przymorze Wielkie
Autorka wpisu: Dorota Kucharczyk
Bibliografia:
Jan Daniluk, Jarosław Wasilewski, Dolny Wrzeszcz i Zaspa, Gdańsk 2012.
Mariusz Kulpa. Przed Po i Pomiędzy, red. M. Schmidt-Góra, Gdańsk 2016.
Kazimierz S. Ożóg, Miedziany pielgrzym. Pomniki Jana Pawła II w Polsce w latach 1980–2005, Głogów 2007.
Papież granitowy, „Dziennik Bałtycki” 1998, nr 232.
Pomnik Jana Pawła II już stoi!, „Wieczór Wybrzeża” 1999, nr 127.
Pomnik papieża, „Wieczór Wybrzeża” 1999, nr 113.
Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia