Zdjęcie poziome ze zbliżeniem na malarską dekorację architektoniczną, która znajduje się na fasadzie bordowej kamienicy. Jest to jasnobeżowe sgraffito ścienne, które przebiera formę różnego rodzaju ornamentów roślinnych, wśród których umieszczono datę: 1953 r.
Fot. Michał Szymończyk/NCK

Dekoracja fasady kamienicy przy Długiej 79

Typ obiektu
fasada
Data
1953
Autor
Hanna Żuławska, Zbigniew Alkiewicz, Mieczysław Baryłko, Zofia Polasińska
Adres
Długa 79
Dzielnica
Główne Miasto, Śródmieście
Otwórz w google maps

 

Technika: malarstwo

Obiekt:

Trójosiowa fasada o formach późnobarokowych ozdobiona symetrycznie komponowanym ornamentem groteskowym i kandelabrowym z wplecionymi weń ptakami, instrumentami, postaciami ludzkimi, kaneforami i maskami. Dwuwarstwowe sgraffito wypełnia przestrzenie międzyokienne, pod oknem najwyższej kondygnacji data ukończenia dekoracji 1953. Kamienica przeszła konserwację w 1974 roku.

Miejsce:

Dekoracja malarska powstała w ramach włączenia się artystów, reprezentowanych głównie przez nauczycieli i uczniów gdańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w dzieło odbudowy zniszczonego w 1945 roku Głównego Miasta. Ulica Długa i Długi Targ zrekonstruowane zostały w pierwszej fazie odbudowy. Najcenniejsze kamienice starano się rekonstruować wiernie, pozostałym nadawano odpowiedni kostium stylowy nawiązujący mniej lub bardziej do budynku sprzed 1945 roku. Tak odtworzone pierzeje miały być tłem dla odbudowywanych zabytków.

Informacje o Autorach:

Hanna Żuławska – ur. w Warszawie w 1908 r., zm. w 1988 r tamże.  Studia plastyczne skończyła w Warszawie, latach 1935–1937 przebywała w Paryżu. Po wojnie wraz z mężem Jackiem przybyła do Sopotu, gdzie stworzyli nowe środowisko artystyczne, tzw. grupę sopocką. Weszła do grona pedagogicznego nowo powołanej PWSSP w Gdańsku, na której wykładała do 1978 r. Obok dekoracji architektonicznych zajmowała się malarstwem sztalugowym i ceramiką artystyczną, odnosząc sukces na wszystkich tych polach. Jej postać łączy dwie najbardziej spektakularne powojenne odbudowy: Warszawy i Gdańska. Mozaiki, sgraffita i freski Żuławskiej zdobią warszawskie Stare i Nowe Miasto oraz gdańskie Główne Miasto. Jej kompozycje ozdobiły także wnętrza Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku, wykańczane w 1970 r. Sztukę monumentalną tworzyła nie tylko przy odbudowach, jej dzieła zdobią także Marszałkowską Dzielnicę Mieszkaniową czy dworzec kolejowy w Gdyni. Duże sukcesy odniosła na polu ceramiki powołując tzw. grupę „Kadyny”, tworzoną przez ceramików projektujących dla rodzimych wytwórni.

Zbigniew Alkiewicz – ur. w 1922 r. w Bralinie w Wielkopolsce, zm. w 1992 r. w Gdyni, studia ukończył na PWSSP w Gdańsku. Malarz pracujący również w dziedzinie ceramiki dyplom obronił w pracowni profesor Żuławskiej, z którą współpracował również później. Będąc członkiem zespołu Hanny Żuławskiej brał udział w pracach przy dekorowaniu kamienic przy Drodze Królewskiej w Gdańsku. Jego prace ozdobiły również obiekty w Gdyni i Warszawie. W latach 1956-1977 pracował na macierzystej uczelni. Mąż artystki Marii Alkiewicz.

Zofia Polasińska-Tee – ur. w 1926 r., zm. w 2018 r. w Gdańsku. Studia na PWSSP w Gdańsku ukończyła w 1951 roku w pracowni Józefy Wnukowej. Artystka specjalizowała się w tkaninie pracując w Zakładzie Artystyczno-Naukowym Tkaniny Dekoracyjnej w Sopocie i projektując wzory dla polskiego przemysłu tkackiego. Wraz z drugim mężem osiadła w Londynie, pod koniec życia powróciła do Gdańska gdzie w 2018 roku zmarła, pochowana w Warszawie.

Mieczysław Baryłko – ur. w 1923 r. w Siedlcach, zm. w 2002 r. w Sopocie. W czasie II wojny światowej więziony w obozach koncentracyjnych. W 1946 roku rozpoczął studia w PWSSP w Gdańsku, gdzie z czasem podjął wieloletnią prace dydaktyczną, początkowo w Pracowni Malarstwa Architektonicznego, następnie w Pracowni Rysunku Wieczornego. W czasie odbudowy pracował w zespole Hanny Żuławskiej, z którym wykonał dekoracje kilku kamienic przy ulicy Długiej. Mąż artystki Eleonory Jagaciak-Baryłko.

Stan obiektu: przed konserwacją

Właściciel: obiekt prywatny/wspólnota mieszkaniowa

Autor wpisu: Klaudiusz Grabowski

Bibliografia
strzałka rozwiń bibliografię

Źródła:

Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 1 red. Izabella Trojanowska, Gdańsk 1997.

Wspomnienia z odbudowy Głównego Miasta, t. 2, Izabella Greczanik-Filip, red. Gdańsk 1997.

 

Bibliografia:

 

Dekoracje architektoniczne Gdańska 1945–1989, t. 1, Główne Miasto – fresk, sgraffito, mozaika, ceramika, red. Jacek Kriegseisen, Gdańsk 2016.

Jacek Friedrich, Malarstwo monumentalne, [w:] Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku 1945–2005: tradycja i współczesność, red. Wojciech Zmorzyński, Gdańsk 2005.

Jacek Friedrich, Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945–1960, Gdańsk 2015.

Jacek Friedrich, Wystrój dekoracyjny Drogi Królewskiej w Gdańska w latach 1953-1955, Gdańskie Studia Muzealne, R.6 (1995).

Katalog zabytków sztuki w Polsce, Gdańsk Główne Miasto, red. Barbara Roll, Iwona Strzelecka, Warszawa 2006.

Jan Kołodziej, Barbara Brzuskiewicz, Kształtowanie tożsamości miejsca poprzez konserwacje istniejących i wykonanych nowych dekoracji artystycznych dla fasad kamienic odbudowanych po 1945 roku na obszarze Głównego Miasta w  Gdańsku, [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015.

Anna Kriegseisen, „Starogdańskie kamieniczki pełne nowej treści” – dekoracje fasadowe czasu odbudowy 1945-1960, czyli technologia w służbie ideologii, [w:] Gdańsk 1945-1990. Materiały-studia-analizy, tom 1, red. Edmund Kizik, Mirosław Golon, Gdańsk-Warszawa 2017.

Anna Kriegseisen, W poszukiwaniu straconego koloru. Wystrój barwny zachowanych i odbudowanych fasad Głównego i Starego Miasta Gdańska. [w:] Polichromie i sgraffita na fasadach ośrodków staromiejskich odbudowanych po 1945 r. Kreacja i konserwacja, red. Anna Jagiellak, Paulina Świątek, Warszawa 2015.

Franciszek Mamuszka, Droga Królewska w Gdańsku, Gdańsk 1972.

OBIEKTY W TEJ SAMEJ DZIELNICY

Pomnik „Tym, którzy nie wrócili z morza”

Typ obiektu
pomnik
Data
14.01.2007
Autor
Sławoj Ostrowski
Adres
Ołowianka

Dekoracja fasady Ogarna 35

Typ obiektu
płaskorzeźba
Data
2015
Autor
Alicja Buławka-Fankidejska, Dmitrij Buławka-Fankidejski, Mariusz Burdek
Adres
ul. Ogarna 35/36

Dekoracja fasady kamienicy przy Długim Targu 23

Typ obiektu
fasada
Data
1954
Autor
Stanisław Teisseyre, Halina Bajońska, Roman Usarewicz, Jerzy Zabłocki
Adres
Długi Targ 23
ZOBACZ INNE OBIEKTY

Rozpakowanie

Typ obiektu
instalacja
Data
2013
Autor
Jan Tutaj
Adres
Park im. Prezydenta Ronalda Reagana,

Mural bez tytułu

Typ obiektu
mural
Data
07.2011
Autor
Joanna Skiba
Adres
ul. Pilotów 10h

Tors

Typ obiektu
rzeźba
Data
30.03.1976
Autor
Stanisław Horno-Popławski
Adres
Park Oliwski, ul. Opata Jacka Rybińskiego
Brakuje obiektu?

Pomóż nam budować bazę gdańskich obiektów sztuki, wypełniając formularz i dodając zdjęcia

GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika GAPS brakujący obiekt grafika